به نقل از «تین نیوز»

◄ برداشت آزاد از گردهمایی: اصلاحات ساختاری در صنعت ریلی ایران

تاریخ انتشار: ۲۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۲۹۲۵۹

تین نیوز سعید قصابیان* :

برداشت آزاد از گردهم آیی

اصلاحات ساختاری در صنعت ریلی ایران : مسیر گذشته و راه پیش رو

دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

دوشنبه 21 آذر ماه 1401

با حضور:

محسن پور سید آقایی: عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت

یاسر حاتم زاده: پژوهشگر گروه حمل و نقل مرکز پژوهش های مجلس 

سبحان نظری: دبیر انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی

علی نصیری اقدم: عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

الف) جمع بندی مطالعات قبلی انجام شده در مورد اصلاح ساختار صنعت ریلی اینست که:

باید به دنبال تشکیل قطار کامل توسط شرکت ها باشیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! زیرساخت به صورت یکپارچه می تواند در دست راه آهن باشد. وجود یک رگولاتوری مستقل در صنعت ریلی ضروری است.

ب) راه آهن گرچه در تعریف قانون تجارت از «شرکت» نمی گنجد و عملا یک «سازمان دولتی» است اما می تواند و باید به صورت تجاری رفتار کند.

پ) علت موفقیت راه آهن در دوره 92-97 در افزایش سهم ریل در حمل و نقل کشور، اصلاح سیاست ها بود از جمله:

کاهش تعرفه حق دسترسی به شبکه ریلی. دریافت مبلغ صرفه جویی سوخت و تزریق آن به صنعت ریلی.

ت) در اصلاح ساختار صنعت ریلی باید به سه سال پاسخ داده شود:

نقش دولت چیست؟ دولت نباید به راه آهن زور بگوید. دولت اگر مطالبه ای از راه آهن دارد و یا می خواهد به راه آهن کمک کند باید در قالب قرار دادهای شفاف باشد. راه آهن باید قدرت «نه» گفتن به دولت را داشته باشد و دولت باید ظرفیت «نه» شنیدن داشته باشد. سوالی که در ذهن من شکل گرفت این بود که ارکان و ترکیب اعضای هیئت مدیره راه آهن چگونه باشد که این جمع، اراده و اقتدار و استقلال لازم برای «نه» گفتن را داشته باشند؟ نقش راه آهن چیست؟ راه آهن باید در مقابل بودجه ای که از دولت می گیرد جوابگو باشد. صورت حساب های مالی راه آهن باید روشن و شفاف باشد. کمک دولتی یا جبران ضرر باید متناسب با عملکرد راه آهن باشد (حمل و نقل بیشتر، کمک بیشتر). در حال حاضر این طور نیست و مدیریت ها نه تنها دنبال بهره وری و سود آوری نیستند بلکه بر عکس انگیزه دارند تا ضرر بیشتری نشان بدهند که بابت جبران ضرر، پول بیشتری از دولت را به سمت خود بکشانند.

نظام تصمیم گیری و توزیع مسئولیت در حمل و نقل ریلی فعلا اینست که یک نفر در مجلس تصمیم می گیرد و تصویب می کند که در فلان جا خط آهن ساخته شود. یک نفر دیگر در سازمان برنامه اعتبار می دهد، شرکت ساخت آن را می سازد و برای بهره برداری تحویل راه آهن می دهد. در این مکانیزم چگونه می شود از راه آهن انتظار داشت جوابگوی بازدهی خطی باشد که دیگری ضرورت آن را تشخیص داده و آن دیگری آن را تامین مالی کرده و شرکت دیگری آن را ساخته؟ به همین دلیل است که می بینیم یک راه آهن به همدان کشیده می شود که ایستگاهش 30 کیلومتر بیرون شهر است و باید به مسافر التماس کنیم (خِر کش کنیم) که با قطار به همدان سفر کند. حمل بار هم در آن مسیر تقریبا صفر است. اگر از راه آهن انتظار داریم پاسخگوی حمل بار و مسافر در خطوط شبکه باشد باید این روابط را اصلاح کنیم. مدعی باید برای ساخت یک خط آهن طرح بیاورد و از آن دفاع کند، برایش توجیه اقتصادی بیاورد، بودجه را به صورت وام دریافت کند (متعهد به بازپرداخت آن باشد)، ساخت را خودش انجام دهد و خودش پاسخگوی عملکرد و بازدهی آن خط آهن باشد. اگر مسئولیت ها روشن باشد و پاسخ گویی وجود داشته باشد شاهد احداث خطوط بی مصرف و هدر رفتن منابع کشور نخواهیم بود.

نقش بخش خصوصی چیست؟ شرط حضور بخش خصوصی فضای رقابتی است. فعالیت در بخش مسافری ریلی ضرر ده است و کمک دولتی لازم است. رقابت در این بخش باید برای بازار باشد نه در بازار (رقابت برای بازار به معنای اینست که دولت ارائه یک خدمت را به مناقصه می گذارد و برای بلند مدت آن را واگذار می کند). در بخش بار امکان رقابت در بازار وجود دارد. برای رقابتی کردن فضا تشکیل قطار کامل و رگولاتوری مستقل ضروری ست.

ج) علاوه بر اصلاح ساختار در داخل، اصلاح ساختار در بیرون راه آهن اعم از داخل وزارت راه و فراتر از وزارت راه و دولت لازم است. باید بین تعرفه ریل و جاده تناسب وجود داشته باشد. وقتی قیمت گازوئیل دولتی در جایگاه های سوخت یک سنت و قیمت فوب خلیج فارس آن 70 سنت است، ریل چگونه می تواند با جاده رقابت کند؟ 

[i] این یک گزارش خبری نیست. برداشت آزاد است. آنچه در اینجا آمده برداشت شخصی نویسنده از جلسه است و سخنرانان جلسه مسئولیتی در برابر محتوای این نوشته ندارند.

* کارشناس حمل و نقل

سعید قصابیان وبلاگ‌نویس آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: عضو هیئت علمی دانشگاه حمل و نقل هیئت علمی دانشگاه قانون تجارت بودجه حمل و نقل ریلی بخش خصوصی بخش مسافری ریلی مناقصه رقابت خلیج فارس حمل و نقل ریلی شرکت راه آهن شبکه ریلی صنعت ریلی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اصلاح ساختار صنعت ریلی حمل و نقل راه آهن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۲۹۲۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر راه و شهرسازی: نوسازی بافت فرسوده از سیاست‌های اصلی دولت است / امکان ساخت ۳۰ هزار مسکن در منطقه ۱۷ تهران

 مهرداد بذرپاش با یادآوری این‌که خط راه‌آهن در  منطقه ۱۷ تهران سال‌های گذشته به‌دلیل ایجاد آسایش و امنیت به زیر زمین منتقل شد، اظهار کرد: پس از این اقدام چند موضوع از جمله ایمنی تونل احداث شده، تهویه مناسب تونل، روشنایی کافی تونل و امکان تخلیه سریع مسافران هنگام بحران مورد تاکید قرار گرفت.

وی ادامه داد: بر اساس توافق شرکت راه آهن و شهرداری تهران مقرر شد زمین‌های روی تونل ریلی زیرزمینی برای رفاه حال مردم واگذار شود. در این توافق، شهرداری تهران، مکلف به مناسب‌سازی، ایجاد فضای سبز و احداث پیاده رو شد که هم اکنون بخشی از فضای سبز و پیاده روها برای رفاه حال مردم منطقه ایجاد شده و بخشی از کار باقی مانده است.

بذرپاش با اشاره به این‌که اختلاف نظرهایی در خصوص زمین‌های روی این تونل ریلی زیرزمینی وجود دارد، توضیح داد:  در خصوص حریم‌هایی مسیر راه آهن باید تصمیم گیری شود، در حریم ۱۷ متری، ایمنی الزامی است و باید حفظ شود و در حریم ۳۰ متری برخی مناطق نیاز است تسهیل‌گری‌هایی انجام شود.

وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی برای حریم بعد از ۱۷ متر در محدوده ۳۰ متری به دولت ارائه شده که در کمیسیون زیربنایی دولت به تصویب رسیده است. منتظر تایید هیأت وزیران هستیم که با تصویب پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی گشایش خوبی برای ساکنان مسیر ریلی منطقه ۱۷ اتفاق می‌افتد.

بذرپاش ادامه داد: در صورت تصویب هیئت وزیران، محدوده ۳۰ متری از حریم ۱۷ متری ریلی که اکثراً نیز بافت فرسوده است امکان نوسازی را پیدا می‌کنند. این حریم‌ها با رعایت حقوقی که باید به دولت و راه آهن پرداخت شود آزادسازی می‌شوند و مجوز ساخت و ساز خواهند یافت.

وی با تاکید بر اینکه نوسازی بافت فرسوده سیاست‌های اصلی دولت است، توضیح داد: ۱۳ هزار پلاک در منطقه ۱۷ تهران و در محدوده تونل ریلی وجود دارد که به عنوان پلاک فرسوده هستند و در صورت موافقت هیئت دولت با امکان ساخت و ساز، بافت فرسوده منطقه نوسازی می‌شود.

بذرپاش گفت: با آزادسازی ۱۳ هزار پلاک فرسوده حریم ۳۰ متری تونل ریلی منطقه ۱۷ تهران امکان ساخت ۳۰ هزار واحد مسکونی فراهم می شود که گشایش خوبی برای شهر تهران خواهد بود.

انتهای پیام/

منبع: خبرگزاری تسنیم